Ramadan: eerst vasten, dan feesten

Wij zijn een inclusieve organisatie waarbij iedereen welkom is. Gelijkwaardigheid is bij ons de norm. Want iedereen (medewerkers en cliënten) mag binnen Amarant zichzelf zijn en moet zich geaccepteerd en (sociaal) veilig kunnen voelen. Daarbij denken we aan diversiteit op het vlak van gender, seksualiteit, etniciteit, geloofsovertuiging en persoonlijkheid. Omdat volgende week de Ramadan start gingen we in gesprek met Geestelijk Verzorger Havva Palabiyik. Zij vertelt over haar ervaring met de Ramadan, haar werk en hoe we voor elkaar moeten blijven zorgen. 

Havva Palabiyik is geestelijk verzorger bij Amarant. Ze is 53 jaar en geboren in Turkije. Op haar zeventiende is ze naar Nederland gekomen en op haar 23e keerde zij terug naar Turkije om te trouwen. Later is zij, samen met haar man, naar Nederland gekomen om zich definitief hier te huisvesten. Havva ging studeren en is gek op Nederland. “Als ik naar Turkije ga mis ik Nederland en andersom mis ik Turkije. Je hart is als het ware in tweeën gesplitst.”

In maart start de Ramadan. Bij Havva staat religie centraal in haar leven en is innerlijke groei en spiritualiteit erg belangrijk. Vasten helpt en ondersteunt de innerlijke groei en zuivering. “Alle religies zeggen uiteindelijk één ding: de mens staat centraal. Alles wat je doet, doe je met het oog op de mens. En God kan je hierbij helpen. Dat vind ik er juist zo mooi aan. Ik volg de Islam, dat is de interpretatie die ik heb meegekregen. Onder meer omdat ik in een Islamitisch land geboren ben. Maar zolang de mens centraal blijft staan is er geen verschil tussen religies. Voor mij zijn ze allemaal gelijk.”

Havva is in mei begonnen bij Amarant. Tijdens haar masteropleiding Theologie hoorde ze dat ze in Nederland geestelijke verzorgers zochten als beroep. In Turkije bestond alleen de imam-opleiding. “Later heb ik een master in Christendom en Islam gevolgd. Om de verschillen maar vooral ook de gelijkenissen op te zoeken. Want die zijn er veel. In 2006 begon ik als geestelijk verzorger binnen justitie. Het werken in de gevangenis dus. Sinds een klein jaar doe ik dit nu binnen Amarant. Dat geeft me ontzettend veel voldoening.”

Een van de overeenkomsten tussen religies is het vasten. Maar alle religieuze culturen hebben een eigen manier van vasten. “Ik heb al vanaf mijn jeugd gevast. Vorig jaar heb ik niet meegedaan maar dit jaar ga ik het weer proberen. Vroeger wilde ik graag meedoen met de gemeenschap, maar als je bewuster bent ken je je lichaam én je grenzen. Dan weet je wanneer je iets wel of niet moet doen.” “Het doel van vasten is innerlijke groei. Als iemand zo’n doel heeft, heeft hij of zij geen verwachtingen van een ander. Het is fijn als anderen dat dan ook niet hebben. Tolereer elkaar, daar gaat het om.”

Volgens Havva zijn de eerste drie dagen het lastigste. “Na een week went het lichaam aan het vasten en krijg je er meer plezier in.” Of je wel mag eten of drinken in aanwezigheid van Havva tijdens de Ramadan? “Natuurlijk mag dat, dat moet je juist doen,” lacht ze. “Dan krijg je tijdens de iftar maaltijd, na zonsondergang, een dubbele beloning van God.”

In de familie van Havva speelde geloof altijd al een rol. “Toen ik 13 jaar was zat ik op een koran-school. Na vier jaar ben ik naar Nederland gekomen. Hier begon ik als predikant in de moskee en leerde ik meisjes en vrouwen over de Koran. Later ging ik me verdiepen in theologie. Dan kom je erachter dat er zóveel overeenkomsten tussen religies zijn. Dat vind ik prachtig. Je kunt zoveel van elkaar leren door iedereen in zijn waarde te laten.”

Ramadan is een speciale maand in de Islamitische wereld. Je mag dan, van zonsopkomst tot zonsondergang, niet eten, niet drinken en geen gemeenschap hebben. En dat een maand lang. Deze maand loopt via de maandkalender en kan dus wereldwijd wat afwijken. Maar er zijn ook wel eens uitzonderingen volgens Havva. “Bijvoorbeeld tijdens de menstruatie of als iemand suikerziekte heeft. Maar ook zwangere vrouwen, ouderen en mensen die lichamelijk of geestelijk ziek zijn hoeven niet te vasten. Want tijdens de Ramadan geldt: het doel is de mens, niet het vasten. Als het vasten jou schade brengt, dan moet je het niet doen. Maar ik zou zeggen: probeer het eens. En als je zelf niet deelneemt, wees dan extra lief voor een ander.”

Volgende week start de Ramadan. Wees lief voor elkaar en zorg voor elkaar. En maak eens wat lekkers om na afloop van de Ramadan je collega's te supporten. Bijvoorbeeld door deze lekkere baklava te maken. Havva zegt dat het een aanrader is!